पुणे : अनेकदा आपल्या अंगावर काटा येतो, पण असे का होते? प्रत्येकाला वेळोवेळी अशा गुसबंपचा (शहारे) अनुभव येतो. जेव्हा असे होते तेव्हा तुमच्या शरीरावरचे केस सरळ उभे राहतात. यावेळी केस त्यांच्यासोबत त्वचेचा एक छोटासा भाग, केसांचा कूप देखील वर खेचतात. तुम्ही पाहिले असेलच की, थंडी वाजल्यावर गुसबंप तयार होतात. जेव्हा तुम्हाला तीव्र भीती, दुःख, आनंद किंवा लैंगिक उत्तेजना यासारख्या तीव्र भावना जाणवतात तेव्हा देखील ते तयार होतात. शारीरिक श्रमाच्या वेळी देखील अंगावर काटा येऊ शकतो. अगदी लहान क्रियाकलापांसाठी देखील, जसे की तुम्ही आतड्याची हालचाल करत असताना. कारण शारीरिक श्रम तुमच्या मज्जासंस्थेला सक्रिय करतात. कधीकधी, कोणत्याही कारणाशिवाय अंगावर काटा येऊ शकतो.
अंगावर काटा ही प्रक्रिया पायलोइरेक्शनमुळे होते. या प्रक्रियेत माणसाच्या अंगावरील केस अगदी काही क्षणांसाठी उभे राहतात. तुमची त्वचा आकसते आणि केस उभे राहतात. पायलोइरेक्टर मसल्स माणसाच्या केसांशी संबंधित असतात. पायलोइरेक्टर सिंपथेटिक नर्व्हस सिस्टिमद्वारे निर्देशित प्रतिक्रिया आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, शहारे येणं हे माणसांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते. सर्वात मूलभूत पातळीवर, गुसबंप्स तुम्हाला उबदार ठेवण्यास मदत करू शकतात. जेव्हा तुम्ही थंड असता, तेव्हा गुसबंप्सना कारणीभूत ठरू शकणाऱ्या स्नायूंच्या हालचाली देखील तुमचे शरीर उबदार करतात. तुमचे शरीर गरम झाल्यावर, तुमचे गुसबंप्स हळूहळू नाहीसे होऊ लागतात.
भावनेमुळे अंगावर काटा
जेव्हा तुम्ही तीव्र भावना अनुभवत असता, तेव्हा मानवी शरीर विविध प्रकारे प्रतिक्रिया देते. तीव्र भावना आणि त्यांच्याशी संबंधित प्रतिक्रिया तुम्ही काय विचार करता, ऐकता, पाहता, वास घेता, चव घेता किंवा स्पर्श करता याद्वारे निर्माण होऊ शकतात. गुसबंप्स आनंदी किंवा दुःखी पद्धतीने भावनिक स्पर्शाच्या स्थितीशी देखील संबंधित आहेत. माणसांच्या अंगावर येणाऱ्या काट्याचा अर्थात शहाऱ्याचा आवाज आणि दृष्याशी देखील संबंध आहे. कधी आपण एखादे भावनिक गाणे ऐकले तरी आपल्या अंगावर शहारे येतात.
हे कधी वैद्यकीय स्थितीचे लक्षण असते का?
जर तुम्हाला अधूनमधून कोणत्याही ज्ञात कारणाशिवाय सतत अंगावर शहारे येत राहिले तर ते केराटोसिस पिलारिस सारख्या अंतर्निहित स्थितीचे लक्षण असू शकतात. केराटोसिस पिलारिस ही एक निरुपद्रवी आणि सामान्य त्वचेची स्थिती आहे, ज्यात दीर्घकाळ त्वचेवर गुसबंपसारखे दिसते.
