Abortion pill: method of use, advantages and disadvantages
तब्येत पाणी ब्लॉग लाइफ स्टाइल

गर्भपाताच्या गोळ्या घेताय? जाणून घ्या वापर, फायदे, तोटे आणि गर्भपाताशी संबंधित सर्व प्रश्नांची उत्तरे…

अनियोजित गर्भधारणा झाल्यास प्रत्येक स्त्रीच्या मनात अनेक प्रश्न उद्भवतात. जसे की यावेळी गर्भपाताची गोळी घेणे सुरक्षित आहे का? किंवा त्यांना मेडिकल टर्मिनेशन ऑफ प्रेग्नन्सी (MTP) करण्याची आवश्यकता आहे? गर्भपाताच्या गोळीचे साइड इफेक्ट्स काय आहेत? खरं तर, गर्भपात करण्याच्या सर्व पर्यायांबद्दल आणि त्याबद्दलच्या कायद्याबद्दल आपल्या देशातील महिलांमध्ये फारच कमी जागरूकता आहे. आपण जर अनियोजित गर्भधारणेबद्दल विचार करून त्रस्त असाल, तर या लेखात आपल्याला गर्भपाताशी संबंधित सर्व प्रश्नांची उत्तरे मिळतील.

कमीत कमी शब्दांमध्ये मराठी बातम्यासाठी थोडक्यात घडामोडीच्या ट्विटर & फेसबुक फॉलो करा.

एमटीपी (MTP) म्हणजे काय?
एमटीपी हे एक औषध आहे, जे गर्भपात करण्यासाठी वापरले जाते. ते आपण डॉक्टरांच्या प्रिस्क्रिप्शनशिवाय थेट मेडिकल स्टोअरमधून खरेदी करू शकत नाही. त्याच्या वापरासंदर्भात सरकारने कायदा बनविला आहे, ज्याला वैद्यकीय गर्भधारणा समाप्ती कायदा (Medical Termination of Pregnancy Act) नावाने ओळखले जाते. या कायद्यानुसार कोणत्याही भारतीय महिलेला कोणत्या परिस्थितीत गर्भपात करता येऊ शकतो, हे स्पष्ट करण्यात आले आहे.

कोणत्या महिला वैद्यकीय गर्भपात करवून घेऊ शकतात?
एमटीपी हा भारतातील महिलांसाठी प्रजनन संबंधित आरोग्याचा अधिकार आहे. कोणतीही महिला खालील परिस्थितीत एमटीपी करवून घेऊ शकते.

  1. स्त्रीचे जीवन धोक्यात आले असेल किंवा ती जीवघेण्या परिस्थितीतून जात असेल आणि या प्रक्रियेच्या मदतीने तिचे आयुष्य वाचवले जाऊ शकते.
  2. गर्भधारणा तशीच ठेवल्यास जर तिच्या मानसिक किंवा शारीरिक आरोग्यास धोका असेल.
  3. बाळामध्ये कोणत्याही शारीरिक किंवा मानसिक अनियमिततेचा धोका असेल.
  4. जर बलात्कार किंवा लैंगिक छळामुळे ती महिला गर्भवती झाली असेल तर.
  5. जर गर्भनिरोधकाच्या अपयशामुळे स्त्री गर्भवती झाली असेल तर.
  6. जर स्त्रीच्या संमतीने गर्भपात होत असेल.

गर्भपात कसा केला जातो?
गर्भपातासाठी सामान्यत: दोन पद्धती वापरल्या जातात.

१- वैद्यकीय गर्भपात : हा गर्भपात औषधांच्या मदतीने केला जातो.

२- सर्जिकल गर्भपात : गर्भपात करण्यासाठी डायलेशन आणि इव्हॅक्युलेशन (D&E) प्रक्रिया अवलंबली जाते.

गर्भपाताबाबत भारतात कठोर कायदे आहेत, ज्यात गर्भपाताची मुदत निश्चित करण्यात आली आहे. यानुसार, महिलेचा गर्भधारणेनंतर सात आठवड्यांच्या आत रुग्णालयात दाखल न करता वैद्यकीय गर्भपात केला जाऊ शकतो. अशा परिस्थितीत, महिला घरीच राहून डॉक्टरांनी लिहून दिलेली औषधे घेऊ शकते. सात आठवड्यांनंतर मात्र, ते वैद्यकीय देखरेखीखाली केले पाहिजे आणि यासाठी त्या महिलेला एका दिवसासाठी रुग्णालयात दाखल करावे लागेल. कारण सात आठवड्यांनंतर गर्भपात केल्यास त्या महिलेला काही समस्या उद्भवण्याचा धोका असतो.

गर्भपाताची गोळी खाल्ल्यानंतर काय होते?
गर्भपाताच्या गोळ्या नेहमीच डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच घ्याव्यात. या गोळ्या कशा प्रकारे काम करतात जाणून घेऊया..

  1. प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन तयार होणे रोखते किंवा त्याची यंत्रणा थांबवते.
  2. मायोमेट्रियम (गर्भाशयाच्या आतील मध्यम थर) संकुचित करते.
  3. ट्रॉफोब्लास्टच्या (Trophoblast) वाढीस प्रतिबंध करते. ट्रॉफोब्लास्ट त्या पेशी असतात, ज्या गर्भाचे पोषण करतात आणि प्लेसेंटा विकसित करतात.

गर्भपाताच्या गोळीचा वापर कसा करावा?
महिलांना दोन वेगवेगळ्या प्रकारच्या गोळ्या घ्याव्या लागतात. डॉक्टरांच्या देखरेखीखाली पहिली गोळी घेतल्यानंतर ३६ ते ४८ तासांनंतर दुसरी गोळी घेण्यासाठी पुन्हा डॉक्टरांकडे जावे लागते.

पहिली गोळी गर्भपातासाठी गर्भाशयाला तयार करते. सर्विक्स गर्भाशयात विकसित होणाऱ्या अर्भकास आधार देते. हे औषध सर्विक्सला नरम करते. याव्यतिरिक्त, ते प्रोजेस्टेरॉनला थांबवते आणि गर्भाशयाच्या पृष्ठभागाला तोडते. तर दुसरी गोळी गर्भाशय संकुचित होण्यास मदत करते, ज्यामुळे गर्भ आणि गर्भाशयाचे अस्तर (यूटेराइन लाइनिंग) बाहेर पडून जातात.

गर्भधारणेच्या सुरुवातीच्या आठवड्यात गर्भपाताच्या गोळ्यांची शिफारस केली जाते, त्यानंतर सर्जिकल गर्भपात करणे योग्य मानले जाते. गर्भधारणेच्या 20 आठवड्यांपर्यंत वैद्यकीय गर्भपात वैध आहे, परंतु एमटीपी कायद्यानुसार 12 आठवड्यांनंतर गर्भपात करण्यासाठी कमीतकमी दोन स्त्रीरोगतज्ज्ञांशी सल्लामसलत करणे आवश्यक आहे.

गर्भपाताच्या गोळ्यांचे दुष्परिणाम :

  • मळमळ आणि उलटी
  • थकवा
  • अतिसार
  • थंडी-ताप किंवा ताप येणे
  • ओटीपोटात तीव्र वेदना किंवा क्रॅम्प्स
  • चक्कर येणे
    मळमळ, उलट्या आणि अतिसार यासारखे दुष्परिणाम  वैद्यकीय गर्भपातानंतर काही दिवसांतच आपोआप थांबतात. जर ही लक्षणे कायम राहिली तर जवळच्या डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.

एमटीपीमध्ये कोणत्या समस्या आहेत?
गर्भपात न होणे : कधीकधी गर्भपाताच्या गोळ्या योग्यरित्या काम करत नाहीत, ज्यामुळे गर्भावस्था सुरूच राहते. तथापि, या परिस्थितीत गर्भावस्था सुरू राहिल्यास गर्भाच्या विकासास धोका असतो. त्यामुळे अशा परिस्थितीत स्त्रीने शस्त्रक्रिया करुन गर्भपात करवून घेणे योग्य ठरते.

ऍलर्जी : काही महिलांना या गर्भपाताच्या गोळ्यांमुळे ऍलर्जी होऊ शकते. ज्यामुळे ऍलर्जी होण्याची शक्यता तसेच गर्भावस्था सुरूच राहण्याची शक्यता वाढते. जर या गोळ्या घेतल्यानंतर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची ऍलर्जी किंवा आरोग्याशी संबंधित समस्या उद्भवल्यास तात्काळ डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. गर्भपाताच्या गोळ्या खाल्ल्यामुळे गर्भाशयाच्या संसर्गाचा धोका फारच कमी प्रकरणांमध्ये दिसून येतो. गर्भपात झाल्यानंतर काही दिवसांनी डॉक्टरांकडे जाऊन खात्री करावी की गर्भपात पूर्णपणेव्यवस्थितरीत्या झाला आहे की नाही. याव्यतिरिक्त, या संपूर्ण प्रक्रियेदरम्यान शरीरसंबंध ठेवू नयेत, कारण यामुळे संसर्ग होऊ शकतो.

गर्भपातानंतरची काळजी :

  1. एमटीपी केल्यानंतर दोन आठवड्यांनी गर्भपात योग्य झाला आहे की नाही याची खात्री करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड करा.
  2. गर्भपाताची गोळी अयशस्वी ठरली असेल किंवा बराच रक्तस्त्राव होत असेल तर व्हॅक्यूम ऍस्पिरेशनद्वारे ऍबॉर्शनसाठी तयार राहावे.
  3. तासाभरात दोनपेक्षा जास्त वेळा पॅड बदलावे लागल्यास किंवा जास्त रक्तस्त्राव झाल्यास, ताप आणि क्रॅम्प्सची समस्या होत असल्यास तात्काळ डॉक्टरकडे जा.
  4. ऍबॉर्शन झाल्यानंतर ताप जात नसेल तर याचा अर्थ तेथे संसर्ग झालेला आहे आणि तो संसर्ग औषधांच्या मदतीने बरा करणे आवश्यक असते.
  5. जोपर्यंत रक्तस्त्राव पूर्णपणे थांबत नाही तोपर्यंत सेक्स करणे टाळावे.
  6. गर्भपात योग्यरित्या झाल्याची खात्री झाल्यावर आपण आययूडी सारख्या गर्भनिरोधकांचा वापर करू शकता. तथापि, संसर्ग असल्यास हे करू नका. गर्भपातानंतर जेव्हा महिला पुन्हा लैंगिकदृष्ट्या सक्रिय होतील, त्यावेळी कंडोमचा वापर केला जाऊ शकतो.

काही महत्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवा :

  1. गर्भपाताची गोळी थेट मेडिकल स्टोअरमधून कधीही खरेदी करु नका. नेहमीच डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच त्यांचा वापर करा.
  2. काही प्रकरणांमध्ये, इंट्रा गर्भाशय डिव्हाइस (आययूडी) च्या अपयशामुळे देखील गर्भधारणा होऊ शकते. अशा परिस्थितीत महिला गर्भपात करण्याच्या गोळ्या घेऊ शकतात, परंतु हे लक्षात ठेवा की औषधे घेण्यापूर्वी डॉक्टरांकडे जाऊन ती उपकरणे काढून टाका.
  3. कोणतीही गर्भधारणा चाचणी केवळ गर्भधारणा झाली असल्याचे दाखवते, परंतु भ्रूण गर्भाशयाच्या आत आहे की नाही हे समजत नाही. त्यामुळे एमटीपी करण्याअगोदर भ्रूण गर्भाशयाच्या आत आहे की नाही याची खात्री करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड करण्याचा सल्ला दिला जातो.
  4. अशा परिस्थितीत जर गर्भ गर्भाशयाच्या बाहेर असेल, जसे की गर्भ फॅलोपियन ट्यूबला चिकटलेला असेल तर गर्भपात करण्यासाठी मेडिकल गर्भपात करण्याची शिफारस केली जात नाही.
  5. गर्भपातानंतर मासिक पाळीत अनियमितता दिसून येते. गर्भपात झाल्यानंतर पहिल्या काळात कमी-जास्त रक्तस्त्राव होऊ शकतो. आपल्याला स्त्रीरोगतज्ञाकडून याबद्दल संपूर्ण माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जातो.
  6. उपचारानंतर उद्भवणाऱ्या समस्यांबद्दल आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

पावसाच्या पाण्यातून चालता? लेप्टोस्पायरोसिसचा संसर्ग होण्याची शक्यता, जाणून घ्या लक्षणे, प्रतिबंध आणि उपचार…

चांगल्या आणि समाधानी सेक्स लाईफसाठी काय करावे? तज्ज्ञांचं काय मत आहे? जाणून घ्या…

Share this :

कमीत कमी शब्दांमध्ये मराठी बातम्यासाठी थोडक्यात घडामोडीच्या टेलीग्राम चैनलला जॉइन करा.

थोडक्यात घडामोडी टीम
कमीत कमी शब्दांमध्ये बातम्या देणारे, आजच्या घडीला थोडक्यात घडामोडी हे मराठीतलं सर्वात वेगानं वाढणारं न्यूजपोर्टल - थोडक्यात घडामोडी

प्रतिक्रिया व्यक्त करा

आपला ई-मेल अड्रेस प्रकाशित केला जाणार नाही. आवश्यक फील्डस् * मार्क केले आहेत